A opinião de ...

La pruma braba

“Trés sílabas. Tanto basta para nomiar l mais popular i l mais pertués de ls nuossos criados modernos.”
 
Eduardo Lourenço, O canto do signo
 
Deixei, na semana passada, la traduçon de la purmeira parte de las “Nuites sien suonho”, de Camilo Castelo Branco. Eiqui queda la segunda, assi cumponendo la stória desta mirandesa pu la pena de Camilo que, cumo diç, Eduardo Lourenço, ye un “filho bastardo de la bida i de l romantismo” siempre pronto a zumbar ou a ancercitar l sou sprito caçuador i sádico a propósito de quaije todo.
“Este sargento, an tiempo de guerra, nun usaba de las artes ancantatórias de l sou patrício Tenório. An beç de la guitarra i de la scalada de cuorda, fiába-se  na falha de las garanties, na quebra de l dreito anternacional, na cronha de la scupeta, i na fuorça de seis rijas spadas atiradas a la puorta daqueilha Elvira muntesina. La rapaza,  ne l meio de l assalto, se nun tenie cumendador an casa, tenie cousa mais ruin pa l sargento: era l tiu que, por suidade ou miedo, deixara  la chuzma guerrilheira i fuora, ancubierto antre las peinhas, a drumir an casa.
Alta nuite, ls trés castelhanos batírun a la puorta. L pertués nun arrespundiu; fui eilha que s’assomou de la boca de l sobrado, parguntando quei querien a aqueilha hora. L sargento, apuis d’einutelizar alguas frazes líricas, tomou l pulso a la bargonha de la moça, antimidándo-la a antregar la praça. L tiu staba oubindo, i parguntou mui de mansico a la tie:
– Quantos son?
– Trés – arrespundiu eilha.
– Deixa-me ir alhá, antes que béngan mais. I eilha, salindo de la jinela, dixo:
– Anton bamos alhá!
– Tu nun bengas.
– Nó? Isso alhá, hei-de ir, quergas ou nun quergas.
L sargento neste antretiempo tornou als dous suldados i dixo:
– La praça rínde-se.
Dalhi a minutos, abriu-se la puorta de la rue. L guerrilheiro dou ua çapatada a la teçteira de la puorta i çparou un arcabuç nun de ls trés, que quedou por tierra. Dous balázios le batírun al mesmo tiempo ne l peito; mas l pertués, al cair muorto, lhebaba deibaxo del un de ls dous cun ua nabalha spanhola ancharcada nas antranhas.  Subrebibira l sargento als cumpanheiros, mas solo l tiempo suferciente para q’eilha l’atrabessasse de l peito a las cuostas cun l speto de l lhume. Apuis, cumo sentisse las passadas de la suldadesca, carregou cun l tiu, beixou por un barranco scuro i pedregoso a la borda de l riu, i caiu muorta d’afliçon, quando se dou de cunta que lhebaba un cadabre. Al çpertar de la manhana, chubiu a la cumiada de la sierra, adonde stában ls camaradas de l tiu, i biu d’alhá las últimas fumaças de la sue casica, que ls suldados spanholos habien queimado. Nada mais se sabe desta mulhier. Nun se sabe, sequiera, que l goberno de D. Jesé I le mandasse refazer la casica, acabada la guerra. Houbo un poeta de l sou tiempo, que la zancantou nun soneto angrançado, abantajando-la a la Brites d’Aljubarrota. Las musas sérias nun achórun l’heiroína digna de poesie grabe. I esse mesmo soneto de caçuada naide l conhecerie, se nun l publicássemos eiqui, apuis d’ua pargunta académica:
– Qual feito ye mais notable: l de la forneira d’Aljubarrota, matando ls spanholos cun la sue pala; ou la de la mulhier de Trás-de-ls-Montes, matando l sargento castelhano cun l speto?
Ye problema que debe çputar-se
antre ls outores de mais nome i nota,
se puode essa mulhier d’Aljubarrota
cun la de Trás-de-ls-Montes acumparar-se.
 
Aqueilha ten rezon par’agabar-se
de fazer cun la sue pala tanta derrota;
esta, que deixa cun la barriga rota
al sargento tamien debe stimar-se.
 
I esta, a miu ber, melhor juízo tenie
pois, bingando l tiu tan dilecto,
fizo l que al sou génio le dita.
 
Metiu-se-le ne ls cascos l projecto
de tratar l spanholo cumo pita,
i assi que biu un, pus-lo no speto.”
 
Camilo Castelo Branco (1874). “Noites de insónia, oferecidas a quem não pode dormir

Edição
3668

Assinaturas MDB