Ser mirandés (1)
L’eidentidade ye l nuosso antidepressibo.
Julia Kristeva.
Eidentidade ye ua de las palabras de la moda. Nó tanto cumo las palabras adelantradas: eidentidade andebidual i eidentidade coletiba. De la purmeira – de mais fácil defeniçon, indas que nó eirrebogable – podemos dezir que resulta d’un stado (un belhete d’eidentidade, por eisemplo); d’ua representaçon (quien sou you?); i d’ua eideia (eidentidade andebidual). Seia cumo fur, l’eidentidade ye siempre ua suposiçon, seia pa l andebido, seia pa l grupo (paíç, naçon, probíncia, cunceilho, …) . Aquilho que mos aparece cumo l problema eidentitário, para cada un desses spácios, nun respeita a l’eidentidade mas a la sus cundiçones ou modalidades cumo s’apresenta. An bun rigor, podiemos quaije dezir que nun hai ningua queston eidentitária. Mas isso serie tamien ua terminaçon mui apressada. Mais cierto ye dezir que pa l andebido ou pa l grupo l’eidentidade ye un problema cuntino que se mistura cun l de la própria eijisténcia. Ou seia, nunca ye solo un simples dado defenitibo, alcançado d’ua beç por todas, mas l feito de querer i poder quedar cunforme al ser ou al projeto d’aquilho que se ye.
Ora, no causo d’ua pessona parece fácel falar de projeto, porque tenemos un sujeito outéntico. I sujeito quier dezir memória, ou seia, la capacidade ou la possibilidade de ser i de querer ser hoije l mesmo que fumos onte i queremos ser manhana. I mesmo eiqui, l’eidentidade andebidual nun ye un dado mas ye tamien ua costruçon, todos ls dies çfeita i todos ls dies ambentada.
L’eidentidade ye, por un lhado, ua simples suposiçon, an costruçon cuntinua i an cuntina mudança. Neste sentido, nun debemos falar n’eidentidade mas na maneira cumo eilha se deixa ber, nas sues caras ou rostros, na maneira cumo las pessonas la beién, la sínten i subretodo cumo la prodúzen. Desta maneira eilha ye subretodo de natureza houmana i, portanto, scuorre d’ua hardança stórico-cultural de que ye, al mesmo tiempo l resultado i l grano criador.
Mas un grupo solo ye sujeito cumo metáfora de l andebido. La sue eidentidade nun puode ser l’eigualdade – l idem – nien un stado, mas solo i ounicamente la buntade de coalhar nun anstante aquilho que ye feito d’átomos de tiempo, ua costruçon social an cuntina mudança. Por outro lhado, ua eidentidade que nun rejiste al tiempo nun ten spessura. Debe star alhicerçada na stória, tener ua cuntinuidade, pois eilha ye tamien aquilho que queda apuis de todas las modificaçones.
Ora las culturas locales son cada beç mais deficiles de pensar i de definir. Antre outras rezones porque cada beç ye mais defícil cunsiderá-los cumo antidades ouniformes. Será possible ancuntrar ua eidentidade comun a un grupo de pessonas que ténen (ou dízen tener) pertenéncias múltiplas?Mas tener ua eidentidade, nun ye solo tener la capacidade de se çtinguir andebidualmente, ye tamien pertencer a un grupo que dá peso i balor a la nuossa definiçon andebidual. Nun ser bisto cumo diferente ye nun eijistir socialmente.
Neste sentido, alguas de las perguntas que queremos eiqui poner son estas: Quei ye ser mirandés? Quien son ls mirandeses? Quei ye i quei representa la “cultura mirandesa”? Ye para eilhas que buscaremos alguas respuostas nas dues crónicas que se seguiran a esta.
