A opinião de ...

La pruma braba

Cun curas i probes poucas cumbersaciones, no fin siempre acában pedindo.
Adaige mirandés
 
Tengo andado, nos últimos tiempos, a trascrebir uas grabaçones que fiç, an 2003, an Freixenosa. Hai muito tiempo qu’eilhas aguarbában, mas solo agora arranjei modo de las ber i oubir. Las bozes son de tie Rosa i de tiu Banjamin, eilha de Freixenosa i el de Bila Chana. Tie Rosa ye ua conhecida cantadeira i cuntadeira que nun precisa de muitas apresentaçones. Las muitas grabaçones de la sue boç – por eisemplo “Modas, lhaços i rimances”, eiditado pu ls “Sons da Terra” ou “An Freixenosa”, de l’eiditora Cão d’água – son ua amostra donde scuitar i conhecer l’alma mirandesa. Tiu Banjamin era un grande tocador de caixa (puode-se scuitar nesse CD “An Freixenosa”), mas era tamien un grande cuntador. Partiu hai pouco tiempo deste mundo i, por isso, estas palabras son tamien ua pequeinha houmenaige.
Las cuntas oubidas nesse serano son quaije todas de curas. Ye muito l sou anteresse lhenguístico, pois neilhas ancuntramos las lhénguas qu’eiqui s’antrelháçan: l mirandés, l pertués i l castelhano. An alguas ancuntramos tamien formas an lhatin, daquel lhatin que nun ye mais do qu’ua maneira de retratar aquilho que l pobo oubie, nun antendie i, por isso, serbie para fazer rir. Mas las cuntas sírben para outros fins. Durante muitos seclos fúrun ua maneira d’eiducar, de spargir ls balores i ls alheçaces de la cultura. Por isso, antes de deixar ua dessas cuntas, gustarie d’aclarar que las “cuntas de curas” son assi chamadas porque ls personaiges son curas, a las bezes frailes, algun sancristan i tamien outra giente de l pobo. Ye possible que muitas deilhas téngan benido de Spanha. Mas s’eilhas ganhórun raízes na Tierra de Miranda ye porque dezien algua cousa a la giente que las cuntaba i a aqueilhes que las scuitában. Mas nun ye contra ls curas, contra l’eigreija i muitos menos contra la moral, pois eilhas nada ténen d’eimoral.
Eiqui queda ua dessas cuntas. S’algun die l cura (ou l’eigreija), antentou meter miedo cun l diabo, eiqui se bei quien ten mesmo miedo dessa figura.
 
Outra beç, habie uns garotos, fúrun-se a uas nuozes de nuite i apuis un, la mai ralhába-lo, l outra tamien i diç assi:
− I agora para onde ye que nós las bamos a çcachar?
Diç:
− Olha, sabes para donde bamos, pa l campanairo! (porque este nuosso campanairo tenie scaleiras, l buosso nun me lembra!...) Olha, bamos pa l campamairo i partimos alhi las nuozes porque mie mai se you bou para casa rálha-me, se me bei las nuozes i l outro tamien, fúrun pa lhi.
Mas ls garotos partírun, partírun nuozes i chegou a un ponto i diç assi un:
− Á tu, diç que sabe tanto pan cun nuozes!
I diç l outro:
− Yá las comiste?
− You yá!
− Quieres ir tu a buscar pan?
Mas aquel se calhar nun l tenien tampouco i l outro eigual. Diç:
− Bou you a casa anton a buscar l pan!
Fui a buscar l pan, mas quei, el demorou, l sacristan bieno horas d’ir a tocar purmanhana i sentiu anton aquel bater alhá: tun, tun, tun, tun, tuntun.
Fui para casa i dixe-lo al cura, diç:
− Á senhor cura, olhe, nun se puode ir a tocar a l’eigreija!
− Porquei?
− Anda lá o diabo home! I só stá a fazer barulho, i nun se pode lá ir!
I diç el assi, diç:
− Se o senhor biesse a sconjurá-lo é que fazia bem!
I el:
− Bou! Mas olha, stou tan manco que nun posso andar nada!
I diç-le el:
− Bó, lebo-o eu às costas!
Agarrou l cura, puso-lo a las cuostas, puso-lo a las cuostas, yá iba chegando anton a l’eigreija para chubir las scaleiras, naquel sítio i l outro pensou que yá lhebaba l pan i diç-le pa l outro:
− Olha, já o trazes?
Se lhebaba l pan!
L cura oubiu “já o trazes”, beixou-se, fui delantre de l sacristan para casa, cun miedo que fusse l diabo!
 

Edição
3502

Assinaturas MDB