A opinião de ...

La pruma braba

“… sendo outónomo an relaçon a la lhéngua pertuesa, l mirandés ye tamien ua lhéngua pertuesa. Nun ye lhéngua pertuesa, mas ye ua lhéngua de Pertual, de ls pertueses i, portanto, tamien ua lhéngua pertuesa.” Almeida Santos (Presidente de l’Assemblé de la República)
17 de setembro de 1998

Strenamos eiqui, cun estas palabras, estas amboras de l mirandés i de la Tierra de Miranda. Cumo sabeis, l Mensageiro de Bregança naciu pu las manos d’un mirandés – D. Abílio Vaz das Neves – i nada mais natural que la boç de la nuossa lhéngua tenga eiqui l sou spácio.
Ampeçamos por lhembrar un pouco de la stória destes últimos anhos. Fui no die 17 (desassiete) de setembro de 1998 que l’Assemblé de la República çcutiu i aprobou, na generalidade, l Projecto de Lei 534/VII que bieno a reconhecer la Lhéngua Mirandesa cumo “Lhéngua Oufecial” de la Tierra de Miranda. Tal çcusson lhebou a que la dita Assemblé, atrabeç de la Comisson d’Eiducaçon i Cultura, trabalhasse l testo que no mesmo anho, por propuosta de la dita Comisson, fui botado i aprobado, por ounanimidade, dando assi ourígen a la Lei 7/99, de “reconhecimiento oufecial de ls dreitos lhenguísticos de la comunidade mirandesa” - conhecida cumo la Lei de l Mirandés. Esta Lei benirie a ser regulamentada pul Çpacho Normatibo nº35/99 que determina que ls alunos de l ansino básico i secundairo de l cunceilho de Miranda ténen l dreito de daprender l mirandés.
Ye ua buona Lei, ua beç qu’hai muitíssima diferencia antre l Projecto 534/VII i l testo final? Fui la Lei possible para que todos stubíssen d’acordo. Ten l grande merecimento d’haber çpertado muita giente pa l’eijisténça d’un falar qu’antes nun passaba d’un “dialeto”i que por bias lhegislativas se transformou an “lhéngua”. Ye un eisemplo para muitos outros assuntos que, neste paiç, merecien leis donde todos stubíssen d’acordo. Por essa altura, habendo ampeçado an 1994 i terminado an 1999, outra Comisson fizo i purparou las regras eiqui outelizadas pa la scrita, naqueilha que ye conhecida cumo la Cumbençon Ourtográfica de la Lhéngua Mirandesa. Mas antes deilha salira, an 1995 (por oucasion de ls 450 anhos de la cidade de Miranda), ua Propuosta que stubo an çcusson pública i pa la qual muitos dórun la sue mano. I esta mesma Cumbençon naciu eilha tamien a partir d’un Ancontro de l’Associaçon Pertuesa de Lhenguística, que tubo lhugar an Miranda, an 1993, i donde saliu l’eideia de fazer ua Cumbençon que stablecisse, de forma simples i clara, las regras para screbir l mirandés, ampeçado a ansinar, nas Scolas de Miranda, an 1987. La Cumbençon habie de tener, un ou dous anhos apuis, ua pequeinha adenda pa la qual dórun la mano mais algunas pessonas. Fúrun pequeníssimas alteraçones mas que benírun a resulber un problema que ls outores de la Cumbençon deixórun an abierto: l’ourtografie d’alguas palabras de l sendinés. Assi, mui debrede, son estes alguns de ls passos que me parécen amportantes, neste reconhecimiento científico i político de l mirandés. Nun ye este l spácio para relhembrar ls nomes de las pessonas que trabalhórun nesta senara. Fúrun muitos, i cada un lhebou la sue staia até l fin. Stou cierto que ningun ye menos zmerecedor qu’outro. Seia cumo fur, estes fúrun ls trés alheçaces para que l mirandés tubisse la suorte que bieno a tener nos últimos tempos: l ansino, las normas ourtográficas i l reconhecimento político. Zanton para cá muitas cousas ténen mudado na stória de la lhéngua mirandesa. Alguas para bien, outras nó tan bien i outras, se bien calha, para pior. Mas essas son cuntas d’outro rosairo que deixamos pa la semana.

Edição
3440

Assinaturas MDB